Przez lata Scrum Guide stanowił fundament dla zespołów zwinnych na całym świecie. Wersja z 2020 roku, dzięki swojemu minimalizmowi, stała się globalnym standardem, dając nam proste zasady gry. Ale gra się zmieniła, a wraz z nią nadchodzą nowe wytyczne. Przedstawiamy nieoficjalny, lecz szeroko dyskutowany Scrum Guide 2025 Expansion Pack.
Czym jest Scrum Guide Expansion Pack
Z opisu na GitHubie wynika, że Scrum Guide Expansion Pack to repozytorium do tworzenia rozszerzeń do Scrum Guide bez zmiany Scrum Guide’a. Zatem jest to pierwsze rozszerzenie i zapowiedź kolejnych rozszerzeń budowanych na podstawie oryginalnego przewodnika, które mają być tworzone przez całą społeczność.
Community-driven extensions to the Scrum Guide
To nie jest drobna aktualizacja, to fundamentalna ewolucja Scrum. Stworzony przez Ralpha Jochama, Johna Colemana i Jeffa Sutherlanda, rozbudowuje on fundament z 2020 roku, aby dostarczyć dodatkowe wskazówki na obecne czasy. Jeśli na co dzień praktykujesz Scrum, te zmiany Scrum Guide są kluczowe dla zrozumienia przyszłości zwinnego podejścia.
Oto co musisz wiedzieć o najważniejszych nowościach, jakie może wprowadzić Scrum Guide 2025.
Krótkie podsumowanie zmian w Scrum Guide Expansion Pack 2025
| Element | Scrum Guide 2020 | Scrum Guide Expansion Pack | Wpływ zmiany |
|---|---|---|---|
| Core Philosophy | The framework is “immutable” to provide a stable, universal definition. | The framework is “evolving” and part of a “never-ending expedition”. | Scrum zmienia się ze statycznego frameworku w dynamiczną, adaptowalną platformę zdolną do integrowania nowych pomysłów. |
| Theoretical Foundation | Founded on “empiricism and lean thinking”. | Founded on empiricism, lean thinking, complexity theory, emergence, systems thinking, product thinking, and more. | „Dlaczego” stojące za zasadami Scruma staje się jawne, dostarczając praktykom głębszych zasad do zastosowania w kontekście. |
| Key Roles | Scrum Team consists of one Product Owner, one Scrum Master, and Developers. | The ecosystem includes the Product Owner, Scrum Master, Product Developers, and the newly formalized roles of Stakeholder and Supporter. | System otaczający zespół jest formalnie uznawany, co sprawia, że przywództwo i zaangażowanie interesariuszy są jawną częścią modelu. |
| Key Commitment | The Increment’s commitment is the “Definition of Done” (DoD), a single measure of quality. | The commitment is split into “Definition of Output Done” (quality) and “Definition of Outcome Done” (realized value). | Sukces jest redefiniowany z dostarczania wysokiej jakości funkcji (wyników) na osiąganie mierzalnego wpływu (rezultatów). |
| Value Focus | Accountable for creating a “valuable, useful Increment”. | “Value remains an assumption until confirmed by evidence, such as observation or measured outcomes”. | Skupienie przesuwa się z optymistycznego założenia dostarczania wartości na rygorystyczny, oparty na dowodach proces realizacji wartości. |
| Leadership | The Scrum Master is a “true leader who serves the Scrum Team and the larger organization”. | Leadership is a distributed quality and explicit organizational responsibility, demonstrated by all roles, including Supporters. | Przywództwo zmienia się z tytułu na zestaw obserwowalnych, podlegających coachingowi zachowań oczekiwanych od wszystkich w ekosystemie. |
Zmiany w Scrum Guide 2025: Głębsze „Dlaczego” – Teoria i Praktyka
Scrum Guide 2020 opiera się na filarach empiryzmu i lean thinking. Expansion Pack 2025 nie burzy tych podstaw, lecz wzbogaca je o potężne koncepcje, które wyjaśniają, dlaczego Scrum działa.
Teoria Złożoności (Complexity Theory): Nowy przewodnik wykracza poza stwierdzenie, że Scrum służy do rozwiązywania złożonych problemów. Teraz jasno definiuje złożoność jako stan, w którym jest więcej niewiadomych niż wiadomych, a związek przyczynowo-skutkowy staje się jasny dopiero po fakcie.
Framework Cynefin: Aby przełożyć teorię na praktykę, przewodnik wprowadza framework Cynefin jako narzędzie do diagnozowania charakteru pracy. Pomaga to zespołom dostosować podejście, zamiast stosować jedną metodę do każdego problemu.
Myślenie Systemowe (Systems Thinking): Expansion Pack kładzie nacisk na unikanie lokalnych optymalizacji. To wyzwanie dla częstego problemu, gdzie wydajny Zespół Scrum jest uwięziony w dysfunkcyjnej organizacji. Co z tego, że wprowadziliśmy Scrum na poziomie zespołów, jeżeli nadal pracujemy w hierarchicznej strukturze z Command & Control i nie mamy pętli zwrotnej od produktu? Czy można tutaj mówić o Business Agility? Celem stosowania Scrum w połączeniu z staje się usprawnienie całego strumienia wartości i realna transformacja organizacji.
Nowa definicja wartości w Scrum Guide 2025 — Od Output do Outcome
To prawdopodobnie najbardziej rewolucyjna zmiana. W Scrum Guide 2020 kluczowym zobowiązaniem dla Przyrostu jest Definicja Ukończenia (Definition of Done), będąca miarą jakości. Zespół mógł idealnie spełnić DoD i wciąż stworzyć produkt, którego nikt nie chce.
Nowe podejście w Scrum Guide 2025 dzieli pojęcie „Done” na dwa odrębne zobowiązania:
Definition of Output Done: Zachowuje pierwotny cel Definicji Ukończenia. Jest to zobowiązanie do jakości, zapewniające, że Przyrost jest dobrze zbudowany i niezawodny.
Definition of Outcome Done: To rewolucyjna nowość. Jest to zobowiązanie opisujące mierzalne dowody, które są wymagane do wykazania zrealizowanych korzyści biznesowych. Wprowadza zasadę: wartość pozostaje założeniem, dopóki nie zostanie potwierdzona przez dowody. Sprint Review staje się rozmową o realnym wpływie (outcome), a nie tylko prezentacją funkcji (output).
W tej chwili już pojawiały się organizacje, które miały takie dwie Definicje Ukończenia, jedną dla Przyrostu Sprintu i drugą dla wdrożenia. Był problem jak przedstawić pracę potrzebną do wdrożenia, jeśli nie możemy wykonać jej co Sprint. Może ta propozycja pomoże zrozumieć różnicę między przyrostem (output) a korzyścią dla użytkownika (outcome).
Zmiany w rolach Scrum — Rozszerzony ekosystem
Role w Scrumie zostały przedefiniowane, aby odzwierciedlały bardziej systemowe spojrzenie na tworzenie wartości. Te zmiany Scrum Guide dotyczą każdego członka zespołu i jego otoczenia. W przejrzysty sposób zwrócono uwagę na to, że role to nie to samo, co zajmowane stanowisko. Scrum Masterem może być osoba, która formalnie ma stanowisko Team Lead, a Product Ownerem może zostać Dyrektor Departamentu albo Product Manager. W każdej organizacji może to wyglądać inaczej.
Od “Developers” do “Product Developers”
To nie tylko semantyka. Nowa nazwa odzwierciedla rozszerzoną odpowiedzialność wykraczającą poza kodowanie. “Product Developers” odpowiadają za jakość techniczną, odkrywanie, dostarczanie i walidację wartości.
Product Owner jako Lider Strategiczny
Rola Właściciela Produktu ewoluuje z taktycznego zarządzania backlogiem do strategicznego lidera produktu. Jego uwaga skupia się na długoterminowej wartości i staje się on jawnie odpowiedzialny za Definition of Outcome Done. Znaczenie roli Product Ownera wyraźnie odchodzi od menedżera backlogu i określa go jako CEO produktu.
Scrum Master jako Agent Zmiany Organizacyjnej
Zakres działania Scrum Mastera rozszerza się z poziomu zespołu na całą organizację. Staje się on agentem zmiany, odpowiedzialnym za efektywność całego ekosystemu wspierającego Scrum. Chociaż już wcześniej pisaliśmy o roli Scrum Mastera jako Agenta Zmiany, to teraz Scrum Guide 2025 Expansion Pack zaznacza to wprost.
Formalizacja ról poza zespołem — Stakeholders i Supporters
Expansion Pack formalizuje role osób spoza zespołu. Definiuje różne typy “Interesariuszy” (Stakeholders) i określa ich jako rolę w systemie zamiast po prostu określenie osób spoza Zespołu Scrum. W ramach Stakeholders wyróżniono rolę “Wspierającego” (Supporter). Jest to lider lub menedżer, którego zadaniem jest aktywne wspieranie Zespołu Scrum poprzez usuwanie przeszkód systemowych. W ten sposób zaadresowano problem eskalacji przeszkód, których usuwanie wykracza poza kompetencje i uprawnienia Zespołu Scrum.
Leadership w Scrum Guide 2025 — Odpowiedzialność każdego
Tam, gdzie Scrum Guide 2020 tylko wspomina o przywództwie, jedynie Scrum Master jest określony jako “leader who serves”. Nie ma określenia, co robią managerowie, których przecież każda organizacja ma w strukturach. Expansion Pack 2025 poświęca na przywództwo całą sekcję. Definiuje je jako zestaw cech, a nie stanowisko zarządcze. Mamy podaną definicję leadershipu:
Leadership is the ability to influence, guide, and inspire a group of people to achieve a common goal while avoiding demotivation.
Przywództwo staje się rozproszoną odpowiedzialnością, oczekiwaną od wszystkich zaangażowanych.
Scrum i Sztuczna Inteligencja (AI) — Nowość w Scrum Guide 2025
Scrum Guide 2025 spogląda w przyszłość technologii, formalnie wprowadzając Sztuczną Inteligencję (AI) do ekosystemu Scrum. AI jest pozycjonowane jako narzędzie wzmacniające Zespół Scrum, a nie zastępujące go.
Sugerowane zastosowania AI:
Wsparcie w podejmowaniu decyzji: AI może analizować dane, aby poprawić transparencję i inspekcję, pomagając zespołom podejmować lepsze decyzje.
Wsparcie kognitywne: Przejmując powtarzalne zadania, AI uwalnia ludzki potencjał do pracy kreatywnej, strategicznej i etycznej.
Kwestionowanie założeń: AI może być używane do testowania hipotez i zapobiegania myśleniu grupowemu.
Przewodnik podkreśla jednak, że kluczowa pozostaje ludzka odpowiedzialność (human accountability) za wszystkie wyniki, zgodnie z koncepcją “human in the loop”. Zespół Scrum pozostaje w pełni odpowiedzialny za dostarczaną wartość.
Tutaj niestety muszę stwierdzić, że autorzy nie wykorzystali w pełni kontekstu AI w software development. Brakuje tutaj wskazania na korzystanie z AI Copilot i aplikacji AI, żeby zwiększyć kompetencje Developerów do T‑Shaped, a nawet Comb-Shaped. Brakuje też określenia roli Agentów AI. Można było wspomnieć, że jeśli Zespół Scrum wykorzystuje Agentów AI w procesie rozwoju produktu, to taki agent może mieć rolę Product Developer, ale nie ma odpowiedzialności w sensie accountability. Responsibility i accountability to dwie różne rzeczy.
Przyszłość Scrum — Podsumowanie zmian w Scrum Guide 2025
Scrum Guide Expansion Pack przedstawia bardziej dojrzałą, wymagającą i potężniejszą wizję Scrum. To wezwanie do większego profesjonalizmu od wszystkich zaangażowanych. Prawdziwa zwinność nie polega na ślepym podążaniu za procesem, ale na głębokim zrozumieniu złożonych systemów, wspieraniu kultury przywództwa i nieustannym skupieniu na dostarczaniu mierzalnej wartości. To podróż od nauki zasad do mistrzowskiego opanowania gry.
Oczywiście zmian jest więcej, ale muszę poprzestać omawianie na tych, które tutaj wymieniłem jako najbardziej istotne, bo wyjdzie mi Guide do Scrum Guide.
Pobierz Scrum Guide Expansion Pack i przekonaj się sam. A może zgłosisz propozycję zmian w GitHubie?
Moje przemyślenia
Scrum Guide był pewnym standardem wspieranym przez zarówno przez Scrum.org, jak i Scrum Alliance. Z założenia niekompletny i niezmienny. Coś, pod czym wszyscy mogą się podpisać. Niestety nie znajdziemy (póki co) Expansion Pack na oficjalnej stronie po pobrania Scrum Guide. Ale za to nowa strona wygląda jak jej klon. Scrum.org milczy. Co to oznacza? Chyba mamy rozłam pomiędzy Kenem Schwaberem i Jeffem Sutherlandem.
Jeff Sutherland wraz z dwoma trenerami PST ze Scrum.org stworzył odgałęzienie i umożliwił dokładanie różnych narzędzi, frameworków i metod do Scruma. Czy to nadal Scrum, czy Scrum Plus? Która wersja obowiązuje na szkoleniu Professional Scrum Master? Ile i jakich rozszerzeń pojawi się w najbliższej przyszłości? Kto będzie autorem extension i weźmie odpowiedzialność za wdrożenie rozszerzonego Scruma w organizacji? Kto będzie decydował, co jest dobrym rozszerzeniem? Mnóstwo pytań bez odpowiedzi. Musimy sprawdzić to empirycznie.
Mamy pierwsze wydanie i w myśl “better done than perfect” jest zmiana i jest wartość dostarczona. Pierwsze wersje szkoleń też nie są idealne, ale znacznie poprawiają się po feedbacku od klientów. Zobaczymy, co będzie dalej.
Czy ta zmiana jest faktycznie pomocna? Wątpię, czy po przeczytaniu Scrum Expansion Pack ktoś od razu zrozumie, na czym powinien polegać Scrum i przetransformuje swój mindset. Czy teraz jest łatwiej i prościej? W mojej ocenie największą przeszkodą są mindset, kultura organizacyjna i brak wsparcia ze strony managerów. Na studiach podyplomowych dla managerów wykładowcy bez doświadczenia nadal opowiadają, że Scrum nadaje się do tworzenia małych stron internetowych. Dzisiaj na szkoleniu PSM spytałem, kto przeczytał Scrum Guide 2020, który ma około 10 stron zawartości i nikt nie podniósł ręki. Nowej, dłuższej wersji raczej nie przeczytają, nie wspominając nawet o przypisach i źródłach. Najbardziej zainteresowani będą znowu Scrum Masterzy. Jaki miał być outcome tej zmiany?
PS. Zauważyłeś, że w logo jest nazwa Scrum Guide Extensions, a nie Expansions?
