Czy dzieci można nauczyć Scrum?

Na jednym ze szkoleń “Scrum i nie tylko” w czasie przerwy, uczestniczka opowiadała  o tym, że dzieci w przedszkolu mają czas, przeznaczony na mówienie o tym,  co robiły wczoraj a nawet mogą decydować co chciałyby robić dzisiaj. Brzmiało to bardzo podobnie do przebiegu spotkania Codzienny Scrum.

Zaintrygowana postanowiłam dowiedzieć się więcej. W mojej głowie pojawiło się wiele pytań:

Czy istnieją metody wychowywania dzieci, które możemy porównać do Scrum?

Czy Scrum może być wykorzystywany jako metoda w wychowaniu dzieci?

Czy obie metody mają wspólne założenia i podstawy?
Czy można dzieci nauczyć Srum’a?

Czy Scrum jest dziecinnie prosty?

Metoda Montessori

Dzieci do 6 roku życia są odkrywcami, którzy, chłoną jak gąbka wszystko co istnieje w ich otoczeniu: język, kulturę, zwyczaje, pojęcia. W ten sposób budują swój intelekt.

Wiek od 6–12 to wiek świadomego poznawania oraz nauka abstrakcyjnego myślenia. 12–18 to wiek, kiedy młodzi ludzie odnajdują swoje miejsce w społeczeństwie. 18–24 wkraczają w dorosłość i stają się specjalistami w swojej dziedzinie.

Znając etapy rozwoju dziecka i obszary wiedzy jakie dziecko na nich poznaje, należy zastanowić się jaki system wychowania wykorzystałby maksymalnie potencjał poznawczy młodego człowieka.

„Uczyłam się dziecka. Wzięłam to, co dziecko mi przekazało i wyraziłam to, i tak powstała metoda zwana metodą Montessori.”

Tak, o swojej metodzie wychowywania dzieci pisze jej twórczyni doktor Maria  Montessori lekarka, antropolog i pedagog.

W swojej ponad 50 letniej misji, gdzie miała okazję pracować z dziećmi różnych narodowości oraz pochodzących z różnych klas społecznych Montessori nauczyła się odkrywania dziecka i jego możliwości. Na tej podstawie opracowała filozoficzne, psychologiczne i pedagogiczne zasady pracy z dziećmi.

Metoda  koncentruje się przede wszystkim na szanowaniu indywidualności każdego dziecka. Na pozwoleniu mu na samodzielność, na budowanie wiary w siebie i we własne umiejętności. Dbanie o rozwój dziecka w sposob holistyczny, na wszystkich poziomach: fizycznym, umysłowym, duchowym i emocjonalnym.

„Pomóż mi zrobić to samodzielnie” to najważniejsze principium metody  Montessori.

Otoczenie jako ramy procesu

Praca metodą Montessori wymaga odpowiedniego przygotowania otoczenia, tak, aby dzieci miały dostęp do  wszystkich materiałów  potrzebnych  im do rozwoju.

1. Otoczenie dziecka powinno charakteryzować się pięknem, porządkiem, jest rzeczywiste, proste i dostępne. 
   Przyjrzyjmy się temu bliżej z punktu widzenia Scrum’a. Jednym  z filarów Scrum’a jest przejrzystość, czyli większość procesów, sposoby mierzenia postępów  i zasady powinny być jasne i zrozumiałe dla wszystkich. Artefakty powinny być umieszczone w widocznym miejscu. Całość porządkuje i dodaje prostoty fakt, że wydarzenia w Scrum  odbywają  się zawsze, w tych samych dniach oraz mamy stałe długości Sprintów. Zalecane jest również, aby Zespół Developerski siedział  razem w jednym pomieszczeniu, gdzie buduje swoje środowisko.
2. Dzieci muszą mieć zapewnioną swobodę pracy, ale jednocześnie umieć podążać według wyznaczonych zasad, które pozwalają na pracę jako część grupy. 
   Co zapewnia nam swobodę pracy w Scrum? Samoorganizujący się zespół sam decyduje jak wykona swoją pracę. Jednak scrum wyznacza ramy procesu, z którego korzystają zespół i cała organizacja. Dodatkowo odpowiedzialność za wykonaną pracę spoczywa na zespole, nie na pojedyńczej jednostce.
3. Dzieciom powinno się zapewnić przystosowane dla nich materiały, które wspierają odkrywanie świata i umożliwiają im rozwój niezbędnych umiejętności.
   Jak wiemy model zespołu zaproponowany w Scrumie został zaprojektowany tak, aby zoptymalizować elastyczność, kreatywność i produktywność. Członkowie zespołu mogą podejmować się zadań, które rozwijają ich umiejętności, a nawet uczyć się zupełnie nowych.
4. W metodzie Montessori istnieją mieszane grupy wiekowe, dzięki którym dzieci mogą rozwijać swoje zdolności życia w społeczeństwie i uczyć się od siebie wzajemnie zgodnie z własnym tempem rozwoju.
   Jak czytamy w Scrum Guide:
   “Zespoły Deweloperskie są wskroś-funkcjonalne, w swoim składzie posiadają wszystkie umiejętności niezbędne do wytworzenia Przyrostu”

Jak widzisz analogii do Scrum’a w przygotowaniu  otoczenia jest bardzo wiele.

Rodzic jako Scrum Master

Jaką rolę w takim razie pełni rodzic? Kim jest? Czy w ogóle jest potrzebny? Rodzic w metodzie Montesorii powinien posiadać wszystkie umiejętności Scrum Mastera. Czy to oznacza, że żeby zostać dobrym rodzicem należy uzyskać certyfikat Professional Scrum Master? Niekoniecznie, ale na pewno nie zaszkodzi.

Zadaniem  rodzica, jest ciągła obserwacja dziecka a ostatecznym celem jak najrzadsze ingerowanie w to co robi dziecko w miarę jego rozwoju.

Tak jak Scrum Master, rodzic, powinien pilnować całego procesu, stworzyć atmosferę spokoju, usuwać wszelkie przeszkody, które mogą ograniczać rozwój dziecka a jednocześnie być dostępnym w razie potrzeby. W tej roli najważniejsza jest mądrość i umiejętność bystrej obserwacji oraz odpowiedniego służenia. Brzmi znajomo? Dokładnie tak jak, czytamy w Scrum Guide: „Scrum Mastera można określić mianem przywódcy służebnego w stosunku do Zespołu Scrumowego” .

Z młodszymi dziećmi rodzic pracuje przez demonstrowanie im użycia materiałów czy zadań do ich indywidualnego rozwoju. Scrum Master również wspomaga przebieg zdarzeń scrumowych, gdy jest to wymagane oraz coachuje Zespół Developerski w zakresie wykonywania pracy w organizacjach, w których Scrum nie jest jeszcze w pełni zrozumiały.

Rodzic ma być swoistym przewodnikiem po świecie dziecka analogicznie Scrum Master po świecie Scrum’a. Dzięki temu dziecko staje się silniejsze i szybciej się rozwija.

Konkluzja

Antropolog i pedagog, stworzyła bardzo podobną do Scrum metodę wychodząc z innych założeń i dziedziny wiedzy, dużo wcześniej niż powstał Scrum. Udowodniła, że metody łudząco podobnej do Scrum można nauczyć nawet najmłodsze dzieci. Okazało się, że, te same warunki należy spełnić, żeby stworzyć środowisko dla produktywnego zespołu, co dla dziecka poznającego świat. I mimo, że dzieci same decydują jak wykonają dane zadanie, rola rodzica jako przewodnika,  jest tutaj niezbędna tak samo, jak rola Scrum Mastera. I mimo, że często Scrum Master postrzegany jest, jako osoba, która niewiele wnosi do zespołu czy organizacji, bez niego zespół  nie mógłby się rozwijać i wykorzystać w pełni swojego potencjału.