Rola Scrum Mastera na co dzień to nie jest jedna, sztywna funkcja, ale raczej zestaw różnych postaw, które skuteczny Scrum Master przyjmuje w zależności od sytuacji, potrzeb zespołu i organizacji. Przyjmując różne postawy, Scrum Master może lepiej wspierać zespół w zwiększaniu efektywności i realizować odpowiedzialność za wdrożenia Scruma w organizacji.
Według Przewodnika po Scrumie rolą Scrum Mastera jest upewnienie się, że Scrum jest zrozumiały dla wszystkich i poprawnie implementowany. Scrum Masterzy osiągają taki stan rzeczy, dbając o to, żeby Zespół Scrumowy pracował zgodnie z teorią, praktykami i zasadami Scruma.
W ramach Zespołu Scrumowego Scrum Master jest służebnym przywódcą (servant leader). Pomaga osobom spoza Zespołu Scrumowego zrozumieć, które z ich interakcji z tym zespołem są pomocne, a które mu przeszkadzają. Scrum Master pomaga wszystkim zmieniać te zachowania, aby maksymalizować wartość wytwarzaną przez Zespół Scrumowy.
Postawy, z których korzysta Scrum Master to…
- Służebny przywódca, który skupia się na potrzebach członków zespołu i tych, którym ten zespół służy (klientów), mając na celu osiąganie rezultatów zgodnych z wartościami, zasadami i celami biznesowymi organizacji.
- Facylitator, który tworzy warunki i ramy umożliwiające Zespołowi Scrumowemu współpracę.
- Coach, który pracuje z indywidualnymi osobami nad ich nastawieniem i zachowaniem, z zespołem nad procesem ciągłego usprawniania oraz z organizacją ucząc ją prawdziwej współpracy z Zespołem Scrumowym.
- Menedżer odpowiedzialny za zarządzanie przeszkodami, eliminowanie marnotrawstwa, zarządzanie procesem wytwórczym oraz kondycją zespołu, ramami samoorganizacji i kulturą organizacyjną.
- Mentor — Korzystając z tej postawy, Scrum Master przekazuje zespołowi swoją wiedzę i doświadczenia związane ze zwinnością.
- Nauczyciel, który upewnia się, że Scrum i powiązane metody są zrozumiałe i wcielane w życie.
- Eliminator przeszkód skupia się na rozwiązywaniu problemów blokujących postępy pracy zespołu, mając na uwadze samoorganizacyjne umiejętności Deweloperów.
- Agent zmiany, tworzący kulturę organizacyjną, w której Zespół Scrumowy może się rozwijać.
Powyższy fragment został przetłumaczony z oryginalnego posta Barry’ego Overeema, który możecie znaleźć tutaj.
Pobierz nasze tłumaczenie całego artykułu klikając w obrazek po prawej stronie.
Omówienie poszczególnych postaw Scrum Mastera
Służebny Przywódca (Servant Leader)
Kluczowa Idea: Postawa skoncentrowana na potrzebach zespołu, klienta i organizacji. Scrum Master pyta “Jak mogę pomóc?”, wspierając innych w osiąganiu ich potencjału i celów. To przywództwo przez służbę, a nie przez autorytet.
Dlaczego to ważne? Buduje zaufanie, poczucie bezpieczeństwa, wzmacnia odpowiedzialność i współpracę. Jest fundamentem dla samoorganizacji zespołu.
Jak to wygląda w praktyce:
- Aktywne słuchanie potrzeb i wyzwań zespołu oraz interesariuszy.
- Usuwanie przeszkód blokujących postęp.
- Ochrona zespołu przed zakłóceniami i nieuzasadnioną presją.
- Zapewnienie niezbędnych zasobów i odpowiedniego środowiska pracy.
- Wspieranie rozwoju kompetencji członków zespołu.
- Promowanie i modelowanie wartości Scrum.
Facylitator (Facilitator)
Kluczowa Idea: Tworzenie warunków do efektywnej współpracy, podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów. Scrum Master dba o proces spotkań i dyskusji, pozostając neutralnym wobec treści.
Dlaczego to ważne? Zapewnia produktywność zdarzeń Scrumowych, usprawnia komunikację i pomaga w osiąganiu konsensusu.
Jak to wygląda w praktyce:
- Projektowanie i prowadzenie angażujących spotkań (np. Retrospektyw, Planowania Sprintu).
- Upewnianie się, że Daily Scrum koncentruje się na Celu Sprintu i identyfikacji przeszkód.
- Moderowanie dyskusji, aby każdy miał głos i spotkania były na temat.
- Stosowanie różnorodnych technik facylitacyjnych.
- Pomoc w konstruktywnym rozwiązywaniu konfliktów.
Coach
Kluczowa Idea: Pomaganie jednostkom, zespołowi i organizacji w odkrywaniu własnych rozwiązań i potencjału do rozwoju. Coach zadaje pytania, zamiast dawać gotowe odpowiedzi.
Dlaczego to ważne? Wspiera samoorganizację, odpowiedzialność, kulturę ciągłego doskonalenia i głębsze wdrożenie zasad Agile.
Jak to wygląda w praktyce:
- Prowadzenie rozmów coachingowych 1:1 z członkami zespołu.
- Zadawanie mocnych pytań podczas Retrospektyw, skłaniających do refleksji.
- Obserwacja dynamiki zespołu i udzielanie informacji zwrotnych.
- Coaching Product Ownera w zakresie zarządzania Backlogiem Produktu.
- Coaching interesariuszy i managerów w zakresie współpracy z zespołem i zrozumienia zwinności.
Menedżer (Manager)
Kluczowa Idea: Zarządzanie *procesem* Scrum, a nie ludźmi. Odpowiedzialność za efektywność wdrożenia Scruma, zarządzanie przeszkodami, granicami samoorganizacji i eliminowanie marnotrawstwa.
Dlaczego to ważne? Zapewnia prawidłowe działanie ram Scruma, optymalizuje przepływ pracy i chroni środowisko pracy zespołu.
Jak to wygląda w praktyce:
- Aktywne zarządzanie przeszkodami (identyfikacja, śledzenie, usuwanie).
- Pomoc zespołowi w identyfikacji i eliminacji marnotrawstwa w procesie.
- Dbanie o przestrzeganie zasad Scruma, transparentność artefaktów i zrozumienie ról.
- Monitorowanie “zdrowia” zespołu (współpraca, morale) i inicjowanie działań.
- Pomoc w definiowaniu i utrzymaniu granic samoorganizacji zespołu.
- Wpływanie na środowisko pracy wspierające zwinność.
Mentor
Kluczowa Idea: Dzielenie się własną wiedzą, doświadczeniem i konkretnymi umiejętnościami związanymi ze Scrumem, zwinnością czy praktykami technicznymi.
Dlaczego to ważne? Przyspiesza naukę zespołu, pomaga wdrażać nowe praktyki i buduje kompetencje.
Jak to wygląda w praktyce:
- Dzielenie się przykładami z własnego doświadczenia.
- Sugerowanie i wyjaśnianie konkretnych technik (np. estymacji, dekompozycji wymagań).
- Doradzanie w zakresie narzędzi i praktyk zwinnych.
- Przekazywanie wiedzy na temat zaawansowanych koncepcji Agile.
- Wspieranie Product Ownera i Deweloperów przez dzielenie się wiedzą domenową lub techniczną (jeśli dotyczy).
Nauczyciel (Teacher)
Kluczowa Idea: Zapewnienie, że Scrum, jego zasady, praktyki i wartości są dobrze rozumiane przez zespół i interesariuszy. Wyjaśnianie “dlaczego” za poszczególnymi elementami Scruma.
Dlaczego to ważne? Buduje solidne fundamenty pod efektywne stosowanie Scruma i zapobiega powierzchownemu podejściu.
Jak to wygląda w praktyce:
- Wyjaśnianie celów ról, wydarzeń i artefaktów Scruma.
- Prowadzenie szkoleń i warsztatów na temat Scruma i powiązanych praktyk.
- Odpowiadanie na pytania i rozwiewanie wątpliwości dotyczących frameworku.
- Korygowanie błędnych interpretacji i antywzorców Scruma.
- Podkreślanie znaczenia empiryzmu (przejrzystość, inspekcja, adaptacja).
Eliminator Przeszkód (Impediment Remover)
Kluczowa Idea: Aktywne identyfikowanie i usuwanie (lub pomoc w usunięciu) wszelkich blokad, które spowalniają zespół. Działanie z poszanowaniem samoorganizacji zespołu.
Dlaczego to ważne? Chroni produktywność zespołu, pozwala skupić się na Celu Sprintu i buduje zaufanie.
Jak to wygląda w praktyce:
- Identyfikowanie przeszkód (np. podczas Daily Scrum, przez obserwację).
- Analiza przyczyn przeszkód.
- Podejmowanie działań w celu ich usunięcia (np. kontakt z innymi zespołami, managerami).
- Eskalowanie problemów, których zespół lub Scrum Master nie mogą rozwiązać samodzielnie.
- Uczenie zespołu, jak radzić sobie z przeszkodami w ramach ich możliwości.
Agent Zmiany (Change Agent)
Kluczowa Idea: Działanie na poziomie całej organizacji w celu tworzenia środowiska, które wspiera zwinność i efektywność Zespołów Scrumowych. Identyfikowanie i adresowanie systemowych przeszkód.
Dlaczego to ważne? Trwała zwinność wymaga wspierającej kultury i struktury organizacyjnej. Adresuje problemy leżące poza bezpośrednim wpływem zespołu.
Jak to wygląda w praktyce:
- Obserwacja interakcji zespołu z resztą organizacji i identyfikacja problemów systemowych.
- Współpraca z innymi Scrum Masterami i liderami w celu wprowadzania zmian organizacyjnych.
- Edukacja managerów i interesariuszy na temat zwinności i potrzeb zespołów.
- Inicjowanie dyskusji i proponowanie zmian w procesach (np. budżetowanie, HR) niezgodnych z Agile.
- Promowanie transparentności, inspekcji i adaptacji w całej organizacji.
Postawy Scrum Mastera wytłumaczone na filmie
Polecamy film o postawach Scrum Mastera na naszym kanale
Podsumowanie
Podsumowując, skuteczny Scrum Master to osoba elastyczna, potrafiąca świadomie wybierać i stosować odpowiednią postawę w zależności od sytuacji. Mistrzostwo polega na płynnym przechodzeniu między tymi rolami, zawsze mając na celu wspieranie zespołu, Product Ownera i organizacji w osiąganiu zwinności i dostarczaniu wartości.
